Jeugdbrandweerleden worden bedrijfshulpverlener
Monday June 11, 2018

De jeugdbrandweer is binnen de Veiligheidsregio’s een serieuze aangelegenheid, als kweekvijver voor nieuwe brandweerlieden. Maar die jonge brandweerlieden in spé hebben meer potentie. Dankzij een overeenkomst tussen Jeugdbrandweer Nederland (JBNL) en NIBHV mogen alle jeugdbrandweerleden zich straks ook bedrijfshulpverlener noemen.

Op 25 april werd in de brandweerkazerne van Doorwerth een bijzondere overeenkomst gesloten. Voorzitter Marcel Jonkman van Jeugdbrandweer Nederland, Anton Slofstra, portefeuillehouder jeugdbrandweer in de Raad van Brandweercommandanten en directeur Koos Pulleman van NIBHV, bekrachtigden de samenwerking tussen NIBHV en de jeugdbrandweer. De inzet: het vergroten van het maatschappelijk rendement van jeugdbrandweerkorpsen. Via hun jeugdbrandweeropleiding hebben zij al veel veiligheidskennis opgedaan en met aanvullende lesstof, waaronder kennis van eerste hulp en ontruimen mogen ze zichzelf volwaardig bhv’er noemen. Met die bagage zijn ze wellicht waardevol voor potentiële werkgevers en dragen ze bij aan meer veiligheid op hun toekomstige werkplek en in hun woonomgeving. Bij de ondertekening van de overeenkomst schonk Koos Pulleman namens NIBHV bhv-lesboeken voor alle jeugdkorpsen aan Jeugdbrandweer Nederland.

Groot potentieel

Nederland telt circa 3.500 jeugdbrandweerleden, verspreid over 156 ‘jeugdkorpsen’. Vroeger waren die gekoppeld aan gemeentelijke brandweren, maar sinds de regionalisering van de brandweer via de Wet veiligheidsregio’s heeft ook de jeugdbrandweer een vaste plek gekregen in de 25 regionale brandweerkorpsen. De meeste regio’s maken ook beleid voor hun jeugdbrandweer. Via de landelijke koepelorganisatie JBNL werken de jeugdkorpsen al jaren aan meer uniformiteit in lesstof, opleidingsprogramma’s, wedstrijdreglementen en procedures. Dat de Veiligheidsregio’s grote waarde hechten aan een actieve jeugdbrandweer is niet zo vreemd. De beschikbaarheid van brandweervrijwilligers vertoont al jaren een dalende trend en de regiokorpsen moeten alle zeilen bijzetten om nieuwe manschappen te werven. Dat de jeugdbrandweer een serieuze kweekvijver voor de brandweerpraktijk is, laten de cijfers ondubbelzinnig zien. Marcel Jonkman becijfert dat gemiddeld 30 procent van de brandweerlieden in actieve dienst afkomstig is van de jeugdbrandweer.  “Maar niet alle jeugdleden stromen door naar de brandweerpraktijk”, tekent Jonkman aan. “Wegens studie, een baan die niet te combineren is met een brandweerfunctie of andere redenen haken sommigen op hun achttiende af. Dan zou het mooi zijn als ze hun opgedane kennis over brandveiligheid en hulpverlening op een andere plek kunnen toepassen, bijvoorbeeld als bedrijfshulpverlener. Het zijn veiligheidsbewuste jongeren, die hebben geleerd om in teamverband samen te werken en die al een zekere basiskennis van hulpverlening en brandbestrijding hebben. jeugdbrandweerkorps vraagt investeringen. Door jeugdbrandweerleden te faciliteren als potentiële bedrijfshulpverleners, wordt het maatschappelijk rendement van de jeugdkorpsen vergroot omdat ze met hun kennis breder inzetbaar zijn voor veiligheid. Dat sluit aan bij ons beleid om als jeugdbrandweer samenwerkingsallianties te sluiten met andere partners in het veiligheidsdomein.”

Twee werelden verenigd 

Het eerste idee om jeugdbrandweerleden een rol te geven in de veiligheid van de samenleving had overigens een bijzondere oorsprong. Het was de voormalige minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, die enkele jaren geleden tijdens een werkbezoek aan landelijke jeugdbrandweerwedstrijden dit voorstel opperde. De bewindsman vond dat de kennis en kunde van jeugdbrandweerleden breder kon worden ingezet, bijvoorbeeld door ze een bhv-diploma te laten halen. JBNL pakte de handschoen op en maakte werk van een meerjaren opleidingsplan om jeugdbrandweerleden een nog betere bagage mee te geven voor hun toekomst. Tegelijk is ook NIBHV al enige tijd op zoek naar potentiële partners om het bhv-netwerk in de samenleving uit te breiden. Koos Pulleman: “Geweldig dat we nu via Jeugdbrandweer Nederland een nieuw spoor hebben om de kennis van bedrijfshulpverlening te bevorderen. Dankzij de kennis die jeugdbrandweerleden al hebben, kunnen ze volledig of gedeeltelijk vrijstelling krijgen voor een bhv-cursus, waardoor een werkgever daar niet meer in hoeft te investeren. Dat kan de betreffende jongeren een voorkeurpositie geven bij een sollicitatie in het bedrijfsleven. Voor werkgevers kan het heel interessant zijn om mensen binnen te halen die veiligheidskennis hebben.”

Anton Slofstra, directer van Brandweer Gelderland- Midden en portefeuillehouder jeugdbrandweer in de Raad van Brandweercommandanten, vindt dat het initiatief van JBNL en NIBHV mooi past in de strategie voor een veilige samenleving. “Daarin heeft de overheid geen exclusieve rol meer. Het hedendaags veiligheidsdenken gaat uit van een grotere mate van zelfredzaamheid en burgerparticipatie door veiligheidsbewuste burgers die elkaar helpen in noodsituaties. We hebben een gezamenlijk belang en dit initiatief verenigt de werelden van de bedrijfshulpverlening en de jeugdbrandweer.”

Marcel Jonkman plaatst wel als kanttekening dat de overeenkomst niet inhoudt dat nu alle 3.500 jeugdbrandweerleden automatisch en gegarandeerd als bedrijfshulpverlener inzetbaar zijn. Want Jeugdbrandweer Nederland is wel de initiatiefnemer en een warm pleitbezorger voor de samenwerking, maar de belangenorganisatie heeft geen zeggenschap over de regionale jeugdkorpsen. “We stimuleren en faciliteren, maar het is aan de jeugdkorpsen zelf om te bepalen in hoeverre zij bij deze samenwerking aansluiten en of zij hun leden ook daadwerkelijk de bhv-module laten volgen die ze nog moeten voltooien om voor het bhv-certificaat in aanmerking te komen. De regionale jeugdleiders hebben de taak de opgedane kennis te registreren, waarmee de jongeren later vrijstelling voor een bhv-cursus kunnen krijgen. Ik ga ervan uit dat veel korpsen bij de samenwerking zullen aansluiten. We hebben in ieder geval in de elektronische leeromgeving voor de brandweer een domein jeugdbrandweer aangemaakt, waarop inmiddels ook de module ‘ontruimen’ is geplaatst. Die module is op de dag van de ondertekening van de overeenkomst online gegaan. Kortom: de leeromgeving voor de jeugdbrandweer is er klaar voor.”